Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να διακόψει κάθε χρηματοδότηση της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες όξυνε περαιτέρω τις εντάσεις μεταξύ της παλαιστινιακής ηγεσίας και του προέδρου των ΗΠΑ ενώ προκάλεσε την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ιορδανίας.

Οι ΗΠΑ δεν θα παρέχουν «πλέον χρηματοδότηση σε αυτή την ανούσια επιχείρηση» ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι δεν ήταν διατεθειμένο να «επωμισθεί το πολύ δυσανάλογο μέρος της επιβάρυνσης» για την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ (UNRWA).

Ευρωπαϊκή Ένωση και Ιορδανία κάλεσαν τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν τη «λυπηρή απόφαση».

Οι Βρυξέλλες σημειώνουν πόσο σημαντικό είναι να συνεχιστεί η διεθνής υποστήριξη της UNRWA, η οποία διαχειρίζεται τα σχολεία όπου φοιτούν χιλιάδες Παλαιστίνιοι, στα παλαιστινιακά εδάφη αλλά επίσης στον Λίβανο, την Ιορδανία και τη Συρία.

«Αυτή η λυπηρή απόφαση των ΗΠΑ να μην συμμετέχουν πλέον σε αυτή τη διεθνή, πολυεθνική προσπάθεια, αφήνει σημαντικό κενό. Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν αυτήν την απόφαση» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.

Η Ιορδανία από την πλευρά της εξέφρασε επίσης τη λύπη της για την απόφαση της Ουάσινγκτον, τονίζοντας ότι τίθεται σε κίνδυνο το μέλλον μιας υπηρεσίας που βοηθά εκατομμύρια πρόσφυγες. Προειδοποίησε επίσης ότι η ενέργεια αυτή θα υποδαυλίσει τον ριζοσπαστισμό και θα βλάψει τις προοπτικές για την ειρήνη.

Η απόφαση των ΗΠΑ θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις για πέντε εκατομμύρια ανθρώπους, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τις κοινωνικές υπηρεσίες και την εκπαίδευση (πάνω από 500.000 παιδιά φοιτούν στα σχολεία της UNRWA).

Το γεγονός δεν εξέπληξε τόσο ανώτερους αξιωματούχους της UNRWA όσο και άλλους υπαλλήλους της Ουάσινγκτον, που προειδοποίησαν για περαιτέρω αποσταθεροποίηση στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή.

Η UNRWA εξυπηρετεί Παλαιστινίους όχι μόνο στα κατεχόμενα εδάφη, αλλά και στη Συρία, την Ιορδανία,και το Λίβανο. Οι ευρωπαϊκές και αραβικές χώρες δεσμεύτηκαν να προστατεύσουν τον οργανισμό και η Γερμανία υποσχέθηκε σημαντική αύξηση της οικονομικής στήριξης.

Η τελευταία ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έρχεται μια εβδομάδα μετά την απόφαση της Ουάσινγκτον να αποσύρει τουλάχιστον 200 εκατομμύρια δολάρια που προορίζονταν κυρίως για προγράμματα στη Γάζα, που αφορούν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, «σε προγράμματα υψηλής προτεραιότητας αλλού».

Το δικαίωμα επιστροφής
Εδώ και καιρό οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος δωρητής της UNRWA με το ένα τρίτο του ετήσιου προϋπολογισμού της ύψους 1,1 δισ. ευρώ, αλλά φέτος μείωσαν το ποσό συμμετοχής από τα 130 εκατ. δολάρια στα 65 υποστηρίζοντας ότι ο οργανισμός χρειάζεται να κάνει απροσδιόριστες μεταρρυθμίσεις και καλώντας τους Παλαιστινίους να επανέλθουν στις ειρηνευτικές συνομιλίες.

Όμως, η περικοπή της χρηματοδότησης έχει ερμηνευτεί ευρέως τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Παλαιστίνη ως επιδίωξη της αμερικανικής κυβέρνησης να παραμερίσει ένα από τα βασικά σημεία των διαπραγματεύσεων, το δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων.

Με την μείωση του προϋπολογισμού τους, οι Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι η Ουάσιγκτον προσπαθεί να απομακρύνει το καθεστώς του πρόσφυγα από αυτούς και τους απογόνους τους.

Όταν η Αμερικανίδα πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Νίκι Χέλι, ρωτήθηκε για το εάν οι ΗΠΑ πρέπει «να βγάλουν το δικαίωμα επιστροφής από το τραπέζι» απάντησε το εξής: «Συμφωνώ με αυτό … πιστεύω απόλυτα ότι πρέπει να εξετάσουμε το δικαίωμα επιστροφής».

Ο Γιακοβ Άμαντρορ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ισχυρίστηκε ότι το κλείσιμο της UNRWA «μακροπρόθεσμα, χωρίς αμφιβολία, είναι η σωστή κίνηση». Η μείωση των κεφαλαίων είναι ένας τρόπος να κλείσουμε την UNRWA. Πως το κανεις; Λέγοντας “UNRWA, δεν υπάρχεις πια, με όλο τον σεβασμό”».

Αντιδράσεις εντός και εκτός Παλαιστίνης
Αντίθετα, ο εκπρόσωπος της UNRWA, Κρις Γκάνες εξέφρασε «τη βαθιά λύση και απογοήτευση της υπηρεσίας» για την απόφαση, η οποία, όπως είπε, προκαλεί έκπληξη με δεδομένο το γεγονός ότι μια συμφωνία αμερικανικής χρηματοδότησης τον Δεκέμβριο αναγνώριζε την επιτυχημένη διαχείριση από την UNRWA.

«Απορρίπτουμε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την κριτική ότι τα σχολεία, τα ιατρικά κέντα και τα προγράμματα έκτακτης βοήθειας της UNRWA είναι ‘ανεπανόρθωτα προβληματικά’», πρόσθεσε ο Γκάνες με σειρά αναρτήσεων του στο twitter.

Εκπρόσωπος του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς καταδίκασε την απόφαση, κάνοντας λόγο για «θρασεία επίθεση ενάντια στον παλαιστινιακό λαό και μια περιφρόνηση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών».

«Ένα τέτοιο τιμωρητικό μέτρο δεν θα κατορθώσει να αλλάξει το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν διαδραματίζουν πλέον ρόλο στη περιοχή και ότι δεν αποτελούν μέρος της λύσης», πρόσθεσε ο Ναμπίλ Αμπού Ρντέινεχ. «Ούτε οι ΗΠΑ, ούτε κανείς άλλος δεν μπορεί να διαλύσει την UNRWA», σημείωσε.

Χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, τόνισε ότι το Βερολίνο θα αυξήσει τη χρηματοδότησή της χώρας του στην υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, καθώς η χρηματοδοτική κρίση τροφοδοτεί ένα αίσθημα αβεβαιότητας και να προκαλέσει ανεξέλεγκτες αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Ο Ααρών Ντέιβιντ Μίλερ, επικεφαλής του προγράμματος της Μέσης Ανατολής στο κεντρικό κέντρο Wilson και πρώην σύμβουλος της Μέσης Ανατολής σε αρκετούς υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, είπε στον Guardian ότι θεωρεί ότι η προσέγγιση των ΗΠΑ με την εξωτερική πολιτική του Τραμπ.

Αυτό είναι μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος με έναν πρόεδρο να βλέπει κάθε συμμαχία ως συναλλαγή. Το έχουμε δει με τους Ευρωπαίους, το ΝΑΤΟ και τη Συρία. Πρόκειται σαφώς για μια πολιτική εκστρατεία για την πίεση [των Παλαιστινίων] καθώς και για την εξοικονόμηση χρημάτων, είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ποτέ δεν θα υπάρξει λύση στο ζήτημα των Παλαιστινίων προσφύγων που να τους ικανοποιεί, ενώ η UNRWA «εξυπηρετεί μια ανάγκη» αναγνωρισμένη από πολλούς Ισραηλινούς αξιωματούχους, ακόμη και αν έχουν αγωνιστεί εναντίον της.

Η υπηρεσία ιδρύθηκε το 1949 και προσφέρει βοήθεια σε εκατομμύρια Παλαιστίνιους που έχουν καταγραφεί στους καταλόγους των προσφύγων, επιζήσαντες ή απόγονους των 700.000 ανθρώπων, που έφυγαν ή διώχτηκαν για να σωθούν όταν ξέσπασε ο πρώτος ισραηλινοαραβικός πόλεμος πριν ακολουθήσει η εγκαθίδρυση του κράτους του Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου έχει δήλωσε ότι η UNRWA πρέπει να καταργηθεί και το έργο της να αναλάβει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR)